Święta to czas radości, obdarowywania i spotkań w gronie bliskich. To również okres, w którym produkujemy znacznie więcej odpadów. Jednym ze sposobów na ograniczenie ich ilości jest wykorzystywanie tego, co mamy w zasięgu ręki, oraz podejmowanie bardziej świadomych i odpowiedzialnych wyborów. Dla tych, którzy chcą wprowadzić więcej ekologicznych rozwiązań do swoich świąt, Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Gdańsku przygotował kilka praktycznych porad.

Planowanie – klucz do ekologicznych zakupów

– Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas, ale też doskonały moment na wypracowanie nowych, bardziej świadomych nawyków. Coraz więcej osób zaczyna dostrzegać, jak wielki wpływ na środowisko mają nasze wybory. Każda mała zmiana, od świadomych zakupów, przez mniejsze porcje jedzenia, aż po wielokrotne wykorzystanie opakowań, ma znaczenie. Zmiana naszych codziennych zachowań na bardziej zrównoważone jest możliwa i może stać się częścią naszej świątecznej tradycji – mówi Piotr Kryszewski, dyrektor ds. Zielonego Gdańska.

Pierwszym krokiem w stronę ekologicznych świąt jest odpowiednie planowanie. Przygotowanie listy zakupów pozwala uniknąć nieprzemyślanych decyzji, które często sprawiają, że kupujemy wiele produktów, bez których moglibyśmy się obyć. Zakupy na wagę to jedna z opcji, która pozwala kupić tylko tyle, ile rzeczywiście potrzebujemy, a pakowanie ich do własnych toreb czy pojemników wielokrotnego użytku pozwala ograniczyć ilość jednorazowych opakowań.

Przygotowując jedzenie na świąteczny stół, pomyślmy o menu, które umożliwi wykorzystanie tych samych składników w różnych potrawach, dzięki czemu zmniejszy się liczba niewykorzystanych produktów. Zamiast przygotowywać ogromne ilości jedzenia, postawmy na mniejsze porcje, aby nie dopuścić do marnowania żywności. Jeśli po świętach zostaną jakiś potrawy, podzielmy się nimi z sąsiadami, zamroźmy nadmiar na później lub skorzystajmy z aplikacji do dzielenia się żywnością. Nadwyżki możemy zanieść do jednej z gdańskich lodówek społecznych.  

Eko opakowania na przemyślane prezenty

Papierowe torebki i ozdobne opakowania po prezentach często wyrzucamy do kosza po jednym użyciu. Tradycyjne papiery pakunkowe często są laminowane, co sprawia, że nie nadają się do recyklingu. Zamiast nich sięgnijmy po ekologiczne alternatywy, takie jak brązowy papier pakowy, a nawet materiałowe woreczki, które możemy wykorzystać wielokrotnie. Warto też zachowywać opakowania z poprzednich lat i wykorzystywać je ponownie. Spróbujmy też samodzielnie tworzyć ozdoby z materiałów, które mamy pod ręką, np. sznurków lub resztek materiału.

Wybór prezentów także może być bardziej świadomy. Rozważmy zakup rzeczy, które są użyteczne, trwałe i wykonane przez lokalnych twórców. Dobrym pomysłem są prezenty niematerialne jak bilety do teatru, kursy, czy vouchery na różnego rodzaju zabiegi. Jeśli jednak planujemy zakup prezentów materialnych, rozważmy przedmioty z drugiej ręki. Odzież, książki czy zabawki mogą być tu świetnym wyborem. Są często w doskonałym stanie, a jednocześnie dostają drugie życie. 

Choinka z myślą o środowisku 

Pytanie, jaką choinkę wybrać powraca każdego roku. Pamiętajmy, że większość sztucznych choinek jest wytwarzana z plastiku, co wpływa negatywnie na środowisko. Proces ich produkcji i transportu generuje emisje, a same choinki są trudne do recyclingu. Wybór między sztuczną a naturalną choinką może być łatwiejszy niż się wydaje. Dla tych, którzy zdecydują się na rozwiązanie przyjazne środowisku, ciekawą opcją jest wypożyczenie naturalnego drzewka. Po świętach choinka wróci do szkółki, gdzie dalej rośnie. Zakład Utylizacyjny w Gdańsku już od kilku lat prowadzi akcję „Wypożycz Choinkę na Święta”, która umożliwia wynajęcie drzewka, a po świętach jego zwrot. Co ważne, zebrane środki z akcji przeznaczone są na cele charytatywne. To rozwiązanie pozwala cieszyć się prawdziwą choinką bez konieczności jej wycinania. 

Można stworzyć też swoją alternatywną choinkę np. z gałęzi, drewna czy światełek. Takie drzewko świąteczne będzie jedyne w swoim rodzaju, a my oprócz satysfakcji z samodzielnie wykonanej choinki, przyczynimy się do ochrony środowiska.

Alternatywą dla sztucznych ozdób choinkowych mogą być te naturalne, takie jak suszone pomarańcze, laski cynamonu, szyszki czy małe jabłka. Takie dekoracje nie tylko pięknie pachną, ale są w pełni biodegradowalne. Jeżeli zdecydujesz się na sztuczne dekoracje, warto zainwestować w ozdoby z trwałych materiałów, które odpowiednio przechowywane mogą posłużyć przez wiele lat.

Zrównoważone i ekologiczne święta 

Święta to także czas porządków – możemy przekazać niepotrzebne już przedmioty na cele charytatywne lub sprzedać je przez Internet. W aplikacji Czyste Miasto Gdańsk w zakładce „Inicjatywy społeczne” możemy znaleźć informacje o wsparciu gdańskich inicjatyw społecznych i sposobach oddania niepotrzebnych rzeczy. Z kolei zakładka „Oddaj Wymień” pozwala dodać ogłoszenie o rzeczach, które chcemy przekazać innym za darmo. 

– W Gdańsku staramy się, aby każdy mieszkaniec miał dostęp do narzędzi i inicjatyw, które pomagają dbać o środowisko, także w czasie Świąt. Dzięki aplikacji Czyste Miasto Gdańsk możemy nie tylko pozbyć się niepotrzebnych rzeczy, przekazując je innym, ale też angażować się w społeczność i wspierać lokalne akcje. Nasze święta mogą być bardziej zrównoważone i pełne troski o wspólne dobro. Każdy, nawet najmniejszy krok w kierunku ekologii, ma realny wpływ na jakość życia w naszym mieście i na przyszłość naszej planety – mówi Olga Goitowska, dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Gdańsku. 

Dzięki tym prostym krokom możemy zmniejszyć nasz wpływ na środowisko i cieszyć się pięknymi świętami w duchu less waste. Zmiana zaczyna się od małych kroków. Wystarczy wdrożyć kilka z tych pomysłów, by tegoroczne święta były bardziej ekologiczne i zrównoważone. 

Szanowni Państwo,

Uprzejmie informujemy, że w związku z nadchodzącymi dniami wolnymi nastąpią zmiany w harmonogramie odbioru odpadów w dniach od 1 do 16 listopada 2024 roku.

Prosimy o zapoznanie się ze szczegółowymi informacjami:

  Sektory 1, 2, 3 i 4 – Wykonawca: firma PreZero Service Północ 

Odbiory zaplanowane na 1 listopada (święto, piątek) odbędą się 2 listopada (sobota) br. 

W dniach od 11 do 16 listopada wszystkie odbiory będą realizowane z jednodniowym przesunięciem w stosunku do standardowego harmonogramu (dotyczy zabudowy wielorodzinnej).

W przypadku zabudowy jednorodzinnej oraz firm, zmiany te zostały już uwzględnione w harmonogramach.

   Sektor 5 – Wykonawca: firma KOMA Usługi Komunalne 

Odbiory zaplanowane na 1 listopada (święto, piątek) odbędą się 2 listopada (sobota) br. 

W dniach od 11 do 16 listopada wszystkie odbiory będą realizowane z jednodniowym przesunięciem w stosunku do standardowego harmonogramu (dotyczy zabudowy wielorodzinnej i firma).

W przypadku zabudowy jednorodzinnej, zmiany te zostały już uwzględnione w harmonogramach.

 Sektor 6 – Wykonawca: Gdańskie Usługi Komunalne 

Odbiór odpadów odbędzie się zgodnie z obowiązującym harmonogramem.

To już 5 lat odkąd prowadzimy zajęcia edukacyjne na temat odpowiedzialnego postępowania z odpadami komunalnymi w ramach Programu Edukacyjnego Czyste Miasto Gdańsk . Z tej okazji, wraz z Dyrektorem Zarządzającym ds. Zielonego Gdańska Piotr Kryszewski, odwiedziliśmy Szkoła Podstawowa nr 8 im. Przyjaciół Ziemi w Gdańsku, gdzie edukatorki Generacja przeprowadziły lekcję na temat m.in segregacji odpadów. Przez te lata wyuczyliśmy w sumie ponad 27 tysięcy gdańskich uczniów, jak prawidłowo segregować odpady, nadawać przedmiotom drugie życie i nie marnować zasobów. To niesamowite, jak ogromny wpływ mają te działania na świadomość młodych ludzi, którzy teraz stają się ambasadorami ekologii w swoich rodzinach. Wierzymy, że dzięki takim inicjatywom przyszłe pokolenia będą bardziej dbały o środowisko i lepiej zarządzały zasobami naszej planety.

Segregacja bioodpadów od podstaw to jeden z kluczowych elementów odpowiedzialnego gospodarowania odpadami, która pozwala na ich efektywne przetwarzanie i ponowne wykorzystanie. Bioodpady, takie jak resztki jedzenia, obierki, fusy z kawy czy skoszona trawa, powinny trafiać do brązowego pojemnika oznaczonego jako bio. Od poniedziałku, 14 października, rusza kolejna edycja kampanii edukacyjnej, która tym razem skupia się właśnie na frakcji bio.

Gdzie trafiają odpady bio

Bioodpady, które trafiają do brązowego pojemnika, zostają przetworzone na kompost, czyli naturalny nawóz organiczny. Jest on cennym materiałem wykorzystywanym w rolnictwie, sadownictwie czy ogrodnictwie, który wzbogaca glebę w składniki odżywcze i poprawia jej strukturę. Kompostowanie jest procesem naturalnie zachodzącym w środowisku.

W przypadku zakładów utylizacyjnych proces kompostowania jest przyspieszany i kontrolowany w nowoczesnych instalacjach komunalnych, co pozwala na szybsze uzyskanie kompostu wysokiej jakości. 

Cenny surowiec 

Odpady bio stanowią znaczną część wszystkich odpadów komunalnych. Ich odpowiednie przetwarzanie zmniejsza ilość odpadów trafiających do zakładów utylizacyjnych, co przekłada się na mniejsze obciążenie dla środowiska i jest zgodne z gospodarką cyrkularną.

Jak wyjaśnia Krzysztof Cichon, kierownik działu przetwarzania biologicznego w Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku, niewłaściwa segregacja, czyli mieszanie bioodpadów z innymi odpadami w czarnym pojemniku, prowadzi do ich przetworzenia na stabilizat. Jest to produkt, który nie nadaje się do wykorzystania w rolnictwie ani ogrodnictwie, jedynie może być składowany.

Ważne jest, abyśmy byli świadomi, co dokładnie wyrzucamy do brązowego pojemnika na bioodpady – mówi Olga Goitowska, dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej. – Do bioodpadów zaliczają się resztki owoców i warzyw, skórki, fusy z kawy, a także odpady roślinne, takie jak trawa czy liście. Z drugiej strony, musimy unikać wrzucania do tego pojemnika kości zwierząt i surowego mięsa oraz wszelkich odpadów z tworzyw sztucznych, metalu czy wspomnianego szkła. Te materiały mogą skomplikować proces kompostowania i zanieczyścić cenny kompost– dodaje.

Odpady bio bez zanieczyszczeń 

Segregując odpowiednio bioodpady, redukujemy ilość odpadów trafiających na składowiska. Kompost powstały z czystych odpadów bio jest wolny od zanieczyszczeń i może być wykorzystywany do nawożenia gleb. Kompostowanie bioodpadów zmniejsza zapotrzebowanie na sztuczne nawozy, które są produkowane z surowców nieodnawialnych.

– Właściwa segregacja bioodpadów to nie tylko obowiązek, ale i sposób na ochronę środowiska. Wrzucając bioodpady do brązowego pojemnika, przyczyniamy się do produkcji wartościowego kompostu i zmniejszenia ilości odpadów na wysypiskach. Pamiętajmy, że tylko czyste bioodpady mogą zostać przetworzone na kompost – resztki jedzenia wrzucane do odpadów resztkowych stają się bezużytecznym stabilizatem, który obciąża dodatkowo środowisko – mówi Piotr Kryszewski, Dyrektor Zarządzający, ds. Zielonego Gdańska. 

Wrzucaj bez worka 

Wiele osób przyzwyczajonych jest do wyrzucania różnych rodzajów odpadów w plastikowych workach. Po ich napełnieniu często wyrzucane są one wraz z zawartością do pojemników ustawionych w miejscach gromadzenia odpadów. W przypadku odpadów bio nie jest to właściwy sposób postępowania. Odpady biodegradowalne są materiałami organicznymi, które pod wpływem działania różnych czynników mogą rozłożyć się i przekształcić w wartościowy kompost. Obecność plastiku w tej frakcji jest niewskazana, bo zaburza lub wręcz uniemożliwia właściwy przebieg procesu kompostowania. Odpady biodegradowalne, które są umieszczone w workach, często zamykane są szczelnie, co sprzyja procesom beztlenowym takim jak fermentacja. To z kolei utrudnia prawidłowy recykling tej frakcji i może powodować powstawanie gazowych produktów ubocznych, takich jak metan.

Kompostowalne tak, biodegradowalne nie

Najlepiej po prostu opróżnić plastikowy worek, wyrzucając odpady bio do brązowego pojemnika, a pusty worek wyrzucić do pojemnika na odpady resztkowe. Jeśli już musimy wrzucać odpady kuchenne w workach, to róbmy to w tych kompostowalnych. Pamiętajmy, że worki kompostowalne to nie to samo co torby biodegradowalne. Te ostatnie niestety nie rozkładają się do końca, często ulegając jedynie fragmentacji na mniejsze kawałki. To prowadzi do powstania mikroplastiku, który może przedostać się do gleby, czy wód gruntowych, zagrażając naszemu środowisku. Ponadto, worki biodegradowalne często są wykonane z tworzyw sztucznych, które są mieszane z biodegradowalnymi dodatkami. Ten rodzaj mieszanki utrudnia proces recyklingu i może prowadzić do obniżenia jakości produktu końcowego, jakim jest kompost czy środek poprawiający właściwości gleby.

Dlatego zachęcamy do korzystania z worków kompostowalnych często oznaczonych m.in. normą EN 13432. Worki kompostowalne są specjalnie zaprojektowane do rozkładania się w naturalnych warunkach, takich jak kompostowniki domowe czy kompostownie przemysłowe w zakładach komunalnych. Są wykonane z materiałów organicznych, takich jak m.in. skrobia z kukurydzy, celuloza czy trzcina cukrowa, które mogą być bezpiecznie przetwarzane i stanowią surowiec do produkcji kompostu wykorzystywanego w ogrodnictwie i rolnictwie.

A może własny kompost?

Niezwykle cenną praktyką jest samodzielne kompostowanie. Każdy, kto ma taką możliwość, powinien rozważyć założenie własnej minikompostowni. To świetna propozycja dla wszystkich, którzy dysponują przydomowym ogródkiem lub inną nadającą się do tego celu przestrzenią. Odpady bio z powodzeniem mogą być wykorzystane do produkcji własnego kompostu, który wykorzystamy w ogrodzie, użyźniając glebę i zastępując sztuczne nawozy. W ten sposób przyczynimy się też do zmniejszenia ilość wyrzucanych bio odpadów.

Choć segregacja szkła wydaje się najmniej skomplikowana, bo w tej frakcji powinny znaleźć się wyłącznie butelki i słoiki, to nadal jakość tego odpadu nie jest idealna. W dalszym ciągu zbyt dużo tego surowca trafia do odpadów zmieszanych. Od poniedziałku, 16 września rusza kampania edukacyjna mająca na celu zwrócenie uwagi na prawidłową segregację tego rodzaju odpadów.

Dlaczego to ważne? 

Szkło to materiał, który można w pełni przetwarzać bez utraty jakości. Jego właściwa segregacja sprawia, że może ono być wielokrotnie wykorzystane w procesie produkcji nowych opakowań i przedmiotów.

Poszczególne frakcje mają swoje specyficzne cechy i wymagania, dlatego ważne jest, aby każdy z nas wiedział, jakie odpady powinny do nich trafić.

Szkło jest jednym z najbardziej ekologicznych materiałów – może być przetwarzane wielokrotnie bez utraty jakości. Jednak, aby recykling szkła był możliwy, musimy odpowiednio te odpady segregować. Zanieczyszczone lub nieprawidłowo segregowane szkło nie nadaje się do ponownego przetworzenia. Często wyrzucane jest do odpadów resztkowych, co obciąża środowisko oraz uniemożliwia jego dalszy recycling.

– Mówiąc o segregacji szkła, zwracamy mieszkańcom uwagę, że segregujemy szkło opakowaniowe, tj. szklane butelki po napojach czy słoiki. Oczywiście szklane odpady powinny być opróżnione z zawartości i wrzucane do pojemnika bez worka. To są podstawowe zasady segregacji szkła – mówi Olga Goitowska, dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej. 

O tym trzeba pamiętać  

Szkło to nie tylko przezroczyste butelki, ale również kolorowe opakowania szklane. Przed wrzuceniem butelek i słoików do pojemnika, należy zdjąć zakrętki oraz korki. Plastik i tworzywa sztuczne oraz szkło to dwa różne materiały, które wymagają różnych procesów recyklingu, dlatego należy je rozdzielić. Nie wszystkie rodzaje szkła nadają się do recyklingu. Szkło żaroodporne, lustra, szyby oraz szkło okularowe ze względu na inny skład chemiczny oraz właściwości nie powinny być wrzucane do pojemników zielonych. Taki rodzaj szkła należy wrzucić do pojemnika czarnego lub szarego, gdzie gromadzone są odpady resztkowe. Z kolei szyby okienne należy oddać do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), natomiast żarówki, lampy energooszczędne należy zanieść do specjalnych pojemników na elektroodpady lub do jednej z gdańskich sorterowni. 

– Opakowania szklane nigdy nie powinny trafiać do pojemników na odpady resztkowe. W ten sposób nie tylko zmniejszamy możliwość recyklingu, ale także zwiększamy masę odpadów resztkowych – mówi Piotr Kryszewski, Dyrektor Zarządzający ds. Zielonego Gdańska. – Prawidłowa segregacja szkła to nie tylko obowiązek, ale i wkład w ochronę środowiska. Dzięki niej zmniejszamy ilość odpadów trafiających na składowiska, oszczędzamy surowce naturalne i redukujemy emisję dwutlenku węgla 

To czeka szkło w Zakładzie Utylizacyjnym

– Pojazd po przejeździe przez wagę wjazdową udaje się do strefy deponowania szkła. Z magazynu przyjęte szkło za pomocą ładowarki kołowej kierowane jest do zasobnika linii sortowniczej. W kabinie sortowniczej manualnie usuwane są zanieczyszczenia i frakcje nie będące szkłem opakowaniowym. Tak doczyszczone materiał trafia do magazynu wyrobów gotowych. Po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywane jest do zakładów recyklingu  – wyjaśnia Jacek Wojda-Gburek, dyrektor produkcji Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku. 

Recycling szkła zużywa mniej energii niż produkcja nowego szkła z surowców pierwotnych. Przetwarzanie generuje mniej dwutlenku węgla w porównaniu do produkcji szkła od podstaw. Każdy kilogram przetworzonego szkła to mniejsze zużycie piasku, sody kalcynowanej i wapna, które są potrzebne do jego produkcji. Im więcej szkła poddajemy recyklingowi, tym mniej trafia do zakładów utylizacyjnych.

Więcej na temat prawidłowej segregacji odpadów na stronie czystemiasto.gdansk.pl oraz w aplikacji mobilnej Czyste Miasto Gdańsk.